Leo Hendriks

Schoon en betrouwbaar drinkwater is een gedeelde verantwoordelijkheid

Nederland heeft nog altijd het beste drinkwater van de wereld. Als grondwaterbedrijf was dat voor het Drentse drinkwaterbedrijf WMD altijd een relatief gemakkelijke klus. De kwaliteit van het water in de Drentse bodem was altijd uitstekend, zodat met een eenvoudige zuivering ber uitstekend drinkwater van kon worden gemaakt. Het leveren van schoon, betrouwbaar en lekker drinkwater was relatief simpel en goedkoop. Dat is echter veranderd; de complexiteit van het maken van drinkwater neemt toe.

‘Er is meer nodig om de drinkwatervoorziening in Drenthe voor de toekomst veilig te stellen’

 

De komende decennia is er sprake van een nieuwe, confronterende en dwingende werkelijkheid voor WMD. Ons eens zo schone grondwater is ernstig vervuild door landbouw, industrie en huishoudens. WMD moet alle zeilen bijzetten om de komende jaren, zoals de wet
dat eist, voldoende drinkwater van onberispelijke kwaliteit te kunnen blijven leveren. Deze nieuwe realiteit vraagt om een nieuwe aanpak, gebaseerd op een brede maatschappelijke bewustwording en samenwerking. De opgave is te groot voor WMD alleen.

Ook al investeren we als WMD miljoenen in onze zuiveringen, leidingen en automatisering, er is meer nodig om de drinkwatervoorziening in Drenthe voor de toekomst veilig te stellen. De belangrijkste gezamenlijke opgave is het stoppen met verder vervuilen van de bodem. Het gebruik van te veel mest (nitraat) en gewasbeschermingsmiddelen verontreinigt het grondwater. Maar ook de lozingen van PFAS, medicijnen en industriële afvalstoffen zien we steeds meer terug in de drinkwaterbronnen. Drenthe is een landbouwprovincie. De bronnen van WMD worden grotendeels niet beschermd door een dikke ondergrondse kleilaag. Daarom vormen de verontreinigingen die samenhangen met agrarisch grondgebruik de grootste bedreiging.

Mest en bestrijdingsmiddelen zijn nodig voor de landbouw, echter de mate waarin ze gebruikt worden is schadelijk voor onze omgeving en de drinkwatervoorziening. Het is een dilemma dat we alleen kunnen oplossen door de samenwerking tussen boeren, provincies en drinkwaterbedrijven te intensiveren. Ook als maatschappij moeten we onze verantwoordelijkheid nemen. Als consumenten zullen we biologisch en extensief boeren rendabel moeten maken door landbouwers een goede en stabiele afzetmarkt te bieden. Concreet betekent dat duurzame producten kopen, en niet duurzaam gekweekte voedingsmiddelen uit de schappen halen. Ook zullen we de productie van landbouwproducten voor de export moeten verminderen. Dat kan alleen als we als maatschappij bereid zijn de economische schade voor individuele agrariërs te compenseren.

‘Programma staat vol goede en ambitieuze plannen om ons ‘blauwe goud’ te koesteren

 

Dit zijn geen nieuwe geluiden. Wat wél nieuw is, is dat we niet langer kunnen wachten. We moeten nu handelen voordat het te laat is en de ondergrond vol zit met ongezonde stoffen. Niet alleen ten behoeve van onze openbare drinkwatervoorziening, maar ook voor het behoud van onze natuur en onze leefomgeving.

Eén van de instrumenten die daarbij kan helpen is het Regionaal Water Programma dat begin december door Provinciale Staten behandeld wordt. Dit programma staat vol goede en ambitieuze plannen, mede om het Drentse grondwater, ons ‘blauwe goud’, te koesteren. Ten aanzien van de bescherming van de waterkwaliteit kan het echter nog wel een tandje scherper. Samen met de drinkwaterbedrijven Vitens en Waterbedrijf Groningen heeft WMD voorstellen gedaan voor extra inzet om de waterkwaliteitsdoelen te realiseren. Bijvoorbeeld door het stimuleren en combineren van ruimtelijke ontwikkelingen die beter samengaan met de langdurige bescherming van ons grondwater. Dus minder intensieve landbouw en meer natte natuurontwikkeling en bosbouw. Ook een beleid van overschakeling naar duurzame kringlooplandbouw en biologisch boeren in het Regionaal Waterprogramma helpt om weer schoner grondwater in Drenthe te krijgen.

Gezond drinkwater maken doen we in Drenthe sinds jaar en dag met schone bronnen. Alleen als we, radicaal en samen, bereid zijn duurzame landbouw economisch mogelijk te maken en de consequenties samen te delen kunnen we blijven rekenen op een toekomstbestendige openbare drinkwatervoorziening in Drenthe. Zodat we het beste drinkwater van de wereld houden voor een betaalbare prijs.

Leo Hendriks
Directeur WMD